19 Wspaniałych z okazji Dnia Kobiet

Eleonora Akwitańska

Jak pewnie większość stałych czytelników bloga wie, kobiece biografie - czy to w formie beletryzowanej, czy też w postaci literatury faktu - zajmują w tym zakątku Internetu szczególne miejsce. Uwielbiam poznawać losy tych przedstawicielek mojej płci, które nie zważając na różnego rodzaju ograniczenia narzucane im na przestrzeni dziejów przez rządzących, Kościół czy społeczeństwo, walczyły o prawo do bycia sobą, wyrażania siebie, decydowania o sobie, o prawo do samorozwoju i samorealizacji, o szacunek należny każdej istocie ludzkiej. Choć niejednokrotnie dorównywały bądź przewyższały mężczyzn inteligencją, zdolnościami czy ambicją, zmuszane były stać w ich cieniu, chowając światło pod korzec. 

Izabela Aragońska

Kobiety, o których będzie mowa w dalszej części tego posta - wielkie władczynie, wybitne artystki, czołowe przedstawicielki świata nauki, nieustraszone podróżniczki - wszystkie one musiały stawiać czoła podwójnym standardom moralnym, dyskryminacji, mizoginizmowi, szowinizmowi i innym tworom patriarchalnej kultury, dowodzić na każdym kroku swojej wartości, a i tak, by trzymać je w ryzach, istniał szeroki wachlarz represji - od odbierania im możliwości decydowania o sobie oraz tzw. zjawisko Matyldy, czyli pomijania osiągnięć kobiet w pracach badawczo - naukowych i przypisywania ich mężczyznom po niszczenie ich dobrego imienia, skazywanie na zapomnienie, tortury fizyczne i psychiczne czy nawet śmierć. 

Kobiety, by realizować swoje cele i ambicje, musiały wykazywać się większą niż mężczyźni odwagą, siłą, hartem ducha, sprytem i charakterem, gdyż walczyły nie tylko z własnymi słabościami, ale i wrogo nastawionym do nich męskim światem - jednak czy ponosiły klęskę, czy odnosiły zwycięstwo, ich życiorysy nieodmiennie fascynują i inspirują. 

Katarzyna Medycejska

Chciałabym zaproponować Wam wyjątkowe lektury - wpisujące się w tematykę i klimat dzisiejszego święta, bo traktujące o kobietach. Dziesięć znakomitych beletryzowanych biografii dla miłośników powieści historycznych oraz dziewięć doskonałych biografii spod szyldu literatury faktu.
Wybrałam je dla Was nie tylko dlatego, że ich bohaterkami są nieprzeciętne, wyjątkowe, barwne przedstawicielki płci pięknej, ale również z tego powodu, że opowiedziano o nich porywająco, rzetelnie, ciekawie.

I jeszcze jedno: tytuły książek przenoszą na stronę recenzji. Zapraszam do lektury!

Joanna Szalona nad zwłokami męża, Filipa Pięknego. Ofiara politycznych ambicji najbliższych. 

                                        10  BELETRYZOWANYCH  BIOGRAFII

• Pieśń królowej  Elizabeth Chadwick - czyli opowieść o losach Eleonory Akwitańskiej -  jednej z najpotężniejszych władczyń średniowiecznej Europy, jedynej kobiety, która była zarówno królową Francji, jak i Anglii. Choć to dopiero pierwszy tom serii, zapowiada się wyborna lektura. 

• Księżna Mediolanu Renaty Czarneckiej - historia życia Izabeli Aragońskiej, która nie wahała się upomnieć o dziedzictwo swoich dzieci i własne prawa oraz jako jedyna ośmieliła się stawić czoła potężnemu regentowi Mediolanu, księciu Ludwikowi Sforzy, choć wiedziała, że stoi na z góry straconej pozycji. Płaciła za to do końca życia. 

Izabela Kastylijska

• Przysięga królowej Christophera Gortnera - losy Izabeli Kastylijskiej, potężnej monarchini, której rządom Hiszpania zawdzięcza swą jedność i potęgę. Sama wywalczyła sobie szacunek i posłuszeństwo poddanych, wbrew woli królewskiego brata wybrała sobie męża, objęła tron jako król, nie jako królowa, tworząc wraz z Ferdynandem silne, nowoczesne, renesansowe  państwo.

• Ostatnia królowa Christophera Gortnera - opowieść o tragicznych losach Joanny Szalonej, nieszczęsnej władczyni, która padła ofiarą męskich ambicji swego męża, ojca, a po latach także syna i 46 ostatnich lat życia spędziła w samotności, zamknięta w twierdzy.

Lukrecja Borgia

• Szatan z papieskiego rodu  Arael Zurli - choć głównym bohaterem książki jest Cesar Borgia, autor sporo miejsca poświęca także jego siostrze, Lukrecji, przedstawiając ją w zupełnie innym świetle, niż zwykło się to robić dotychczas. Zurli odczarowuje postać papieskiej córki, zdejmuje z niej odium trucicielki, rozpustnicy obcującej nawet z własnym bratem, ukazując inteligentną, wykształconą damę Renesansu, głęboko nieszczęśliwą ofiarę politycznych planów Aleksandra VI.

• Wyznania Katarzyny Medycejskiej Christophera Gortnera - opowieść o życiu władczyni, która zapisała się na kartach Historii głównie jako bezwzględna królowa - regentka odpowiedzialna za rzeź hugenotów w Noc św. Bartłomieja i ambitna matka mająca wpływ na politykę za sprawą swych synów - kolejnych królów Francji. 

Elżbieta Batory

• Hrabina. Tragiczna historia Elżbiety Batory  Rebeki Johns - nazywana Krwawą Hrabiną, Wampirzycą z Siedmiogrodu, oskarżana o najobrzydliwsze zbrodnie, jednak czy Elżbieta rzeczywiście była winna okrutnych morderstw, jak chce ponura legenda i dowody zebrane przez jej politycznych wrogów, czy też padła ofiarą spisku chciwych krewnych i rozgrywek na szczytach władzy? 

• Maria Antonina  Juliet Grey - trylogia składająca się z powieści: Z Wiednia do Wersalu, W Wersalu i Petit Trianon oraz Z pałacu na szafot należy do najlepszych beletryzowanych biografii opowiadających o losach nieszczęsnej francuskiej królowej, jakie czytałam.

Józefina Bonaparte

• Józefina Bonaparte Sandry Gulland - kolejna trylogia, ale równie godna polecenia: Józefina, Józefina i Napoleon, Cesarzowa Józefina. Opowieść o losach Kreolki, która przetrwawszy koszmar rewolucji została cesarzową Francuzów, jest doskonałym potwierdzeniem słów, że najbardziej niewiarygodne scenariusze pisze samo życie.

• Żona lotnika. Kobieta, która podbiła niebo  Melanie Benjamin -opowieść o życiu Anne Morrow Lindbergh - pierwszej kobiety w Ameryce, która uzyskała licencję pilota szybowcowego, była jednym z pierwszych licencjonowanych radiooperatorów, zaufanym nawigatorem i drugim pilotem swego męża, sławnego Charlesa Lindbergha, pioniera lotnictwa,  z którym biła wszelkie możliwe rekordy, dając początek nowej erze awiacji, choć całe życie zmuszona była trwać w jego cieniu.

Anne Morrow Lindbergh

                                            9 BIOGRAFII  Z  LITERATURY  FAKTU 

• Niedościgniona Kleopatra. Opowieść o ostatniej królowej Egiptu  Irene Frain -autorka próbuje dotrzeć do sedna fenomenu mitu Ptolemeuszki, jednej z najsłynniejszych władczyń starożytności, która po dziś dzień rozpala masową wyobraźnię.

Elżbieta Woodville

• Kobiety Wojny Dwu Róż  Philippy Gregory, Davida Baldwina, Michaela Jonesa - trzy eseje biograficzne wyjątkowych kobiet, które odegrały znaczącą rolę w XV-wiecznej Wojnie Kuzynów, krwawym konflikcie między rodami Yorków i Lancasterów: Jakobiny Luksemburskiej, Elżbiety Woodville i Małgorzaty Beaufort. Dla zainteresowanych jest też wersja beletrystyczna - cykl Wojen Kuzynów autorstwa Philippy Gregory ( a dokładnie powieści: Władczyni rzek, Biała królowa i Czerwona królowa), jednak moim zdaniem warto wcześniej zapoznać się z wersją pozbawioną fikcji literackiej. 

• Marysieńka Sobieska  Tadeusza Żeleńskiego - Boya - oto jak pięknie pisał Boy o Marii Kazimierze d'Arquien: Przykuć do siebie wspaniałego człowieka, urzec go tak, że może go zostawić samego na rok i dłużej bez obawy przelotnej nawet rywalki; igrać z nim bez miary, panować nad nim na wszelkie sposoby, zachować dlań przez trzydzieści lat urok fizyczny i duchowy, dzielić wszystkie jego myśli, plany i zamiary i to wszystko będąc prawie bez ustanku w ciąży, rodząc kilkanaścioro dzieci żywych i umarłych - czy nie jest to swego rodzaju wielkość?

Gabriela Zapolska

• Szkło i brylanty. Gabriela Zapolska w swojej epoce  Arael Zurli - drobiazgowo, rzetelnie i intrygująco opisane dzieje naszej aktorki, dramatopisarki, powieściopisarki i publicystki wraz ze szczegółową analizą jej twórczości to prawdziwy literacki rarytas.   Barwne, ale i tragiczne życie, bogata, pełna wzlotów i upadków kariera aktorska, romanse, skandale i... poszukiwanie miłości.  W istocie jedna z barwniejszych postaci swej epoki.

• Córka pustyni. Niezwykłe życie Gertrude Bell  Georginy Howell to opowieść o kobiecie tak niezwykłej, że aż trudno uwierzyć, że świat o niej zapomniał. Dzięki swej inteligencji, determinacji i umiejętnościom osiągnęła więcej, niż jakakolwiek wówczas kobieta i niejeden mężczyzna, zaś jej życiorys mógłby posłużyć za scenariusz filmowy. Gertrude ukończyła z wyróżnieniem studia na Oxfordzie, na własną rękę zjeździła cały Bliski Wschód, prowadziła archeologiczne wykopaliska, zdobywała alpejskie szczyty, tłumaczyła wiersze perskich poetów, pisała książki, tworzyła mapy, a jakby tego było mało - jako niezrównana znawczyni Arabii miała ogromny wpływ na kształtowanie polityki bliskowschodniej na początku XX wieku oraz była pierwszą kobietą - oficerem w dziejach brytyjskiego wywiadu w czasie I wojny światowej.

Gertrude Bell

• Żony polarników  Kari Herbert - wspaniała opowieść o losach siedmiu kobiet, które połączyła gorąca wiara we własnych mężów oraz przekonanie o niezwykłej wadze ich misji. Josephine Peary, Eva Nansen, Eleanor Anne, Jane Franklin, Emily Shackleton, Kathleen Scott, Marie Herbert - wszystkie one związały się z mężczyznami kochającymi wyzwania, do końca wiernie stały u ich boków, wspierały na różne sposoby, mając cichy, ale niepodważalny udział w ich sukcesach. A jednak, choć rola tych dzielnych kobiet była kolosalna, pozostały w cieniu swych mężów, pomimo że wiele z nich miało własne, uzasadnione pretensje do sławy i osobiste ambicje. 

Isadora Duncan w tańcu

• Moje życie Isadora Duncan - autobiografia słynnej amerykańskiej tancerki, pionierki tańca nowoczesnego, której życie obfitowało w wielkie skandale i tragedie. Niesamowite jest to, jak ta kobieta potrafiła balansować na krawędzi, na różne sposoby i jak łatwo przechodziła od szaleńczej euforii do bezdennej rozpaczy. Ciężko zdobyć tę książkę, ale zdecydowanie warto jej poszukać. 

• Cztery siostry. Utracony świat ostatnich księżniczek z rodu Romanowów  Helen Rappaport - oto jedna z najlepszych biografii, z jakimi kiedykolwiek miałam do czynienia. Choć w założeniu autorka snuje opowieść o losach córek ostatniego rosyjskiego cara: Olgi, Tatiany, Marii i Anastazji, tak naprawdę opowiada historię całej carskiej rodziny. Znakomicie udokumentowana, doskonale opracowana, a przy tym tchnąca nostalgią i poruszająca do łez, coś wspaniałego.

Maria Skłodowska - Curie

• Geniusz i obsesja. Wewnętrzny świat Marii Curie  Barbary Goldsmith - mimo, że przeczytałam całkiem sporo książek dotyczących naszej sławnej noblistki: biografii, zbiorów korespondencji czy wspomnień jej najbliższych ( a wiele jeszcze przede mną, jak choćby najnowsza powieść Magdaleny Niedźwiedzkiej, po której sobie dużo obiecuję),  tę właśnie uważam za najlepiej napisaną i najciekawszą. Mimo wielu lat, jakie upłynęły od lektury, wspominam ją z ogromnym sentymentem i poczuciem satysfakcji czytelniczej, stąd mój wybór tej pozycji do dzisiejszego zestawienia. 

A czy Wy macie ulubione kobiece biografie? Podzielcie się tytułami!