"Duchy dżungli. Opowieść o Yanomami, ostatnich wolnych Indianach Amazonii"

Autor: Janusz Kasza
Tytuł: "Duchy dżungli. Opowieść o Yanomami, ostatnich wolnych Indianach Amazonii"
Wydawnictwo: Otwarte

Czytanie relacji podróżników z ich wypraw w odległe zakątki świata to jedna z moich pasji. Uwielbiam zagłębiać się w lekturę ich zapisków dokumentujących zarówno trudy podróży, bogactwo wrażeń, jak i przyrodniczo - kulturoznawcze obserwacje i doświadczenia.

Ostatnio zaintrygowały mnie relacje z wypraw do Amazonii; nieodmiennie zadziwia mnie fascynacja zielonym piekłem każdego, kto z własnej, nieprzymuszonej woli się w nim znalazł oraz granicząca z obsesją potrzeba czy też chęć spotkania plemion nieskażonych cywilizacją - zadanie wyjątkowo trudne w dzisiejszych czasach, ale - jak udowadnia autor - nie niemożliwe do zrealizowania.

Książka Duchy dżungli jest relacją z wyprawy do Wenezueli, jaką podjęła czwórka podróżników wiedziona pragnieniem dotarcia do plemienia ostatnich wolnych Indian Amazonii - Yanomami.

Sylwek, dziennikarz Rzeczypospolitej, Ewa - doskonała fotograf, Beata Pawlikowska - znana globtroterka oraz autor - Janusz Kasza - podróżnik, fotograf i zapalony entomolog, wraz z dwoma indiańskimi przewodnikami, uzbrojeni w najnowsze zdobycze techniki oraz dokładniejsze od map satelitarnych stare, radzieckie mapy Amazonii, wyruszyli w 1998 roku w wenezuelską dżunglę w poszukiwaniu bodaj najbardziej tajemniczego i najmniej poznanego indiańskiego plemienia.

"Czarny wygon. Starzyzna"

Autor: Stefan Darda
Tytuł: "Czarny wygon. Starzyzna"
Wydawnictwo: Videograf II

Z przyjemnością i satysfakcją niweczącymi moje wcześniejsze obawy stwierdzam, że drugi tom cyklu Czarny wygon Stefana Dardy nie tylko dorównuje poziomem Słonecznej Dolinie, lecz pod wieloma względami okazuje się odeń lepszy. W jakim sensie?

Fabuła konsekwentnie się rozwija, można by rzec - rozkwita stanowiąc jednocześnie integralną część i logiczny ciąg części pierwszej; wiele niewyjaśnionych spraw znajduje swe rozwiązanie (sekret wsi, geneza klątwy), lecz pojawiają się kolejne tajemnice i wątki czekające na rozwikłanie. Mając w perspektywie rychłe ukazanie się tomu kończącego trylogię powściągnęłam rozczarowanie i uzbroiłam się w cierpliwość.

W czasie lektury miałam wrażenie, że autora bardziej się "rozkręcił" - z pożytkiem dla fabuły, która nabiera dynamizmu; narracji, która staje się bardziej soczysta i dramatyczna; postaci bohaterów, które zyskują na wyrazistości i charakterze; akcji, która wzmaga napięcie, nabiera tempa i nieuchronnie prowadzi do ostatecznego finału (całej serii, nie jednego tomu); wreszcie - wątku nadprzyrodzonego, który został należycie wyeksponowany.

"Pies Baskerville'ów"

Autor: Arthur Conan Doyle
Tytuł: "Pies Baskerville'ów"
Wydawnictwo: Mg

Myślę, że Sherlocka Holmesa nie trzeba przedstawiać nikomu, a już zwłaszcza miłośnikom rozwiązywania zagadek kryminalnych.

Tym razem genialny i błyskotliwy detektyw wraz ze swym nieodłącznym przyjacielem doktorem Watsonem zmierzy się z tajemniczą sprawą gwałtownej śmierci sir Charlesa Baskerville'a, w którą - jak wieść gminna niesie - zamieszany jest piekielny pies od kilku pokoleń nękający ród w ramach ponurego przekleństwa.

W celu rozwiązania tej dziwnej i mrożącej krew w żyłach zagadki, Holmes i Watson udają się do rodowej siedziby Baskerville'ów w hrabstwie Devon w towarzystwie jedynego spadkobiercy zmarłego, sir Henry'ego, któremu również grozi śmiertelne niebezpieczeństwo.

W ponurym Baskerville Hall, w otoczeniu spowitych welonem mgieł mokradeł i pustkowi, Sherlock Holmes zmierzy się z jedną z najtrudniejszych spraw w swojej karierze oraz z godnym siebie przeciwnikiem...

"Tajni egzekutorzy. Polowanie na Ariberta Heima, nazistowskiego Doktora Śmierć"

Autor: Danny Baz
Tytuł: "Tajni egzekutorzy. Polowanie na Ariberta Heima, nazistowskiego Doktora Śmierć"
Wydawnictwo: Replika

Dr Aribert Heim w czasie II wojny światowej prowadził w obozie koncentracyjnym w Mauthausen eksperymenty pseudomedyczne, które doprowadziły do śmierci całej rzeszy ludzi. Ten nazistowski zbrodniarz, nazywany przez więźniów Doktorem Śmierć, po wojnie spokojnie prowadził w Niemczech praktykę lekarską. Dopiero w 1960 roku, po schwytaniu Adolfa Eichmanna wystawiono za tysiącami nazistów międzynarodowe listy gończe - w tym także za Heimem. Udało mu się jednak zbiec i ostatecznie ukryć - wedle słów autora - w Stanach Zjednoczonych. Do dziś jest nr 2 na liście najbardziej poszukiwanych przez Centrum Szymona Wiesenthala zbrodniarzy wojennych, za jego schwytanie wyznaczono wysoką nagrodę.

Autor niniejszej książki, Danny Baz, jest emerytowanym kapitanem izraelskich sił powietrznych, który w latach 80-tych został zwerbowany przez tajną żydowską organizację, której celem było tropienie, demaskowanie i eliminowanie nazistowskich zbrodniarzy wojennych ukrywających się w Ameryce Północnej i Południowej.

"Czarny wygon. Słoneczna Dolina"

Autor: Stefan Darda
Tytuł: "Czarny wygon. Słoneczna Dolina"
Wydawnictwo: Videograf II

Zachęcona fenomenalnym stylem Stefana Dardy i atmosferą grozy, która jeszcze dziś sprawia, że przechodzą mnie ciarki, zaprezentowaną przez autora w rewelacyjnym Domu na Wyrębach, nie wahałam się ani chwili przed sięgnięciem po pierwszy tom trylogii Czarny wygon zatytułowany Słoneczna Dolina. Miałam nadzieję, że i w tej powieści odnajdę ten sam cudownie upiorny klimat umiejętnie wpleciony w polskie realia - i nie pomyliłam się. Ale po kolei.

Witold Uchmann jest dziennikarzem specjalizującym się w tematyce paranormalnej. Pewnego dnia dostaje enigmatycznego maila od mieszkańca niewielkiej wioski na Roztoczu, który pragnie podzielić się z nim historią o czymś, czego nie doświadczył ponoć nikt poza nim.

Zaintrygowany dziennikarz wyjeżdża z Warszawy, aby spotkać się z tajemniczym nieznajomym; mężczyzna przekazuje mu gruby plik notatek i obiecuje kolejne spotkanie, kiedy Witold zapozna się z ich treścią, po czym znika.

Właściciel gospodarstwa agroturystycznego opowiada dziennikarzowi legendy krążące o pobliskiej Słonecznej Dolinie, o wsi, która swego czasu zapadła się ze wszystkimi mieszkańcami pod ziemię, o upiornym dźwięku kościelnych dzwonów...

"Saladyn i krucjaty"

Autor: Piotr Solecki
Tytuł: "Saladyn i krucjaty"
Wydawnictwo: Replika

Historia średniowiecznych krucjat do dziś rozpala masową wyobraźnię oraz wywołuje spory i emocje wśród historyków na całym świecie. Romantyczne wizje sir Waltera Scotta, a za nim innych pisarzy oraz twórców filmowych w znacznym stopniu wypaczyły prawdę historyczną utrwalając w powszechnej świadomości mocno wyidealizowany obraz epoki krucjat oraz ich bohaterów w rodzaju Ryszarda Plantageneta czy Fryderyka Barbarossy. Jednak narosłe wokół tych postaci legendy przyćmiewa fenomen sułtana Saladyna. Jego megapozytywny wizerunek jest nie tylko kwestią wpływu mediów czy literatury, lecz także większości tekstów źródłowych, które niezmiennie - czy to w przypadku kronik arabskich, czy chrześcijańskich - gloryfikują Saladyna i jego dokonania.

Był on postacią wielowymiarową, obecną zarówno w kulturze Wschodu jako ideał sprawiedliwego władcy i dzielnego wojownika, jak i Zachodu, słynącego z wszelkich cnót, głównie z mądrości, łaskawości i rycerskości. Jednak prawda historyczna mocno odbiega od popularnych wyobrażeń pokutujących w powszechnej świadomości; autor, zafascynowany postacią Saladyna postanowił dotrzeć poprzez narosłe przez stulecia warstwy legendy do autentycznego - na tyle, na ile pozwalają zachowane źródła historyczne - wizerunku sułtana, zweryfikować i odmitologizować go - nawet kosztem zerwania z powszechnym przekonaniem o nieskazitelnym charakterze Saladyna.

"Piękna bestia. Zbrodnie SS - Aufseherin Irmy Grese"

Autor: Daniel Patrick Brown
Tytuł: "Piękna bestia. Zbrodnie SS - Aufseherin Irmy Grese"
Wydawnictwo: Replika

Różne są oblicze zła. Wielu ludzi widzi je w bezwzględnych, wyzutych z wszelkich uczuć, bezlitosnych twarzach nazistowskich zbrodniarzy z SA, Gestapo czy SS. To męskie twarze, bo z takimi przywykliśmy je utożsamiać. Jednak trzeba sobie zdać sprawę, że nazizm był sprawą całego niemieckiego społeczeństwa i w równym stopniu dotyczył zarówno mężczyzn, jak i kobiet oraz że w torturowaniu i mordowaniu niewinnych ludzi brali udział przedstawiciele obu płci.

Kwestia uczestnictwa kobiet w zbrodniach wojennych przez długi czas była marginalizowana, lecz pewne jest, że udział ten był znaczący. Fakt, że autor porusza to zagadnienie w swojej książce jest bardzo ważną i wiele wnoszącą do naszej wiedzy na temat II wojny światowej kwestią.

Jedną ze zbrodniarek, których działalność owiana jest ponurą sławą - czy raczej niesławą - była Irma Grese, strażniczka w obozach koncentracyjnych Ravensbrueck, Auschwitz oraz Bergen - Belsen.

"Krzycz, kiedy milczą anioły"

Autor: Tim O'Brien
Tytuł: "Krzycz, kiedy milczą anioły"
Wydawnictwo: G+J

The things they carried, Rzeczy, które nieśli - tak brzmi oryginalny tytuł książki; zupełnie niezrozumiała jest dla mnie kwestia jego zmiany, gdyż nie tylko stanowi on integralną część opowiadań, lecz także oddaje ich sedno, rzeczywisty i metaforyczny sens ich przesłania. Polski tytuł to kompletne nieporozumienie.

Autor tego wstrząsającego w swej wymowie zbioru opowiadań miał zaledwie 21 lat, kiedy w 1969 roku został powołany do wojska i przerzucony do Wietnamu. Opowiadania stały się dla niego rodzajem katharsis, sposobem na radzenie sobie z dawnymi, ale wciąż żywymi emocjami i wspomnieniami, które odcisnęły niezatarte, traumatyczne piętno na jego psychice, osobowości i sposobie postrzegania świata; które zmieniły go na zawsze.

Opisując wojenną rzeczywistość swojego plutonu Tim O'Brien nie koncentruje się jednak na wydarzeniach składających się na codzienność; przeżycia i doświadczenia traktuje raczej jak tło do snucia bardzo osobistych, bolesnych, pełnych tragizmu i głębi refleksji na temat sensu i znaczenia wydarzeń, w których zmuszony był uczestniczyć, objawiających gorzką prawdę o Wietnamie.