"Szatan z papieskiego rodu. Prawdziwe życie Cezara Borgii"

Autor: Arael Zurli
Tytuł: "Szatan z papieskiego rodu. Prawdziwe życie Cezara Borgii"
Wydawnictwo: Bellona, 2013
Ilość stron: 446
Okładka: miękka

Historia rodu Borgiów od stuleci jest obiektem fascynacji i chyba nie minę się z prawdą, jeśli dodam, że niejednokrotnie chorobliwego wręcz zainteresowania.  Niemal od samego początku podsycanego przez plotki i wyobrażenia przefiltrowane przez fantazję, podziw, strach i nienawiść im współczesnych, ale i złą sławę, na którą sami zainteresowani sobie zasłużyli. W pikantnych i budzących grozę opowieściach o skandalach, rozpuście, kazirodztwie, intrygach, spiskach i zabójstwach, jakich dopuszczali się członkowie papieskiej familii, ograniczani jedynie przez własną fantazję, niepohamowane ambicje i żądzę władzy, trudno było już wówczas oddzielić prawdę od fikcji - utrwalały one zatem przez wieki złą sławę rodu i wizerunek, jaki znamy do dziś. Dlatego też książki takie, jak Szatan z papieskiego rodu, opierające się na autentycznych przekazach i zgodne z prawdą historyczną w najdrobniejszych szczegółach, ukazują Borgiów w prawdziwym świetle, przekonując, że fakty niejednokrotnie są równie - a często nawet i bardziej - interesujące, co fikcja.

Niesława rodziny rozpoczęła się w dniu, w którym papieski tron objął Rodrigo Borgia, przybierając imię Aleksandra VI. Polityka, jaką prowadził - która nie była niczym niezwykłym w renesansowej Europie - dążąca do centralizacji Państwa Kościelnego, wzmacniająca wpływy w Italii poprzez nadawanie beneficjów i małżeństwa swoich dzieci z członkami najpotężniejszych rodów Italii i Hiszpanii, miała ugruntować pozycję i potęgę rodu na kontynencie. Główną rolę w dalekosiężnych planach Aleksandra odgrywały jego dzieci z długoletniego związku z Vanozzą Cattanei: Juan, Joffre, Lukrecja, a przede wszystkim - Cezar. Charyzmatyczny, nieprzenikniony, nieobliczalny, jedna z najbardziej fascynujących, a zarazem najmroczniejszych postaci epoki, równie podziwiana, co znienawidzona. Człowiek, o którego osobowości i poczynaniach najdobitniej świadczy motto, które sobie wybrał: być Cezarem albo nikim (aut Caesar, aut nihil).

Szatan z papieskiego rodu. Prawdziwe życie Cezara Borgii to powieść biograficzna, której narratorem jest jedyny fikcyjny jej bohater: Diamante di Roma, najbliższy przyjaciel Cezara (wraz z rozwojem fabuły czytelnik dowie się więcej o charakterze łączących ich więzi) i jego nieodłączny towarzysz. Obu poznajemy w dniu, w którym z rozkazu swego brata Cezara, z ręki Diamante, ginie książę Gandii, dowódca papieskich wojsk, Juan. Nieprzypadkowo incydent ten inauguruje fabułę powieści, gdyż ze względu na swe konsekwencje otwiera on nowy rozdział w życiu Cezara, jest początkiem jego oszałamiającej kariery i politycznych sukcesów oraz pierwszym krokiem do celu: zdobycia i umocnienia władzy w Italii. Zabójstwo Juana, faworyzowanego papieskiego syna i rywala Cezara do łask ojca, który mimo braku jakichkolwiek predyspozycji piastował stanowisko kondotiera, stworzyło mu nieograniczone możliwości. W jego następstwie Cezar otrzymuje pozwolenie na zrzucenie znienawidzonych kardynalskich szat, nominację na dowódcę papieskiej armii oraz – specjalnym dekretem króla Francji – tytuł księcia Valentinois. Mając poparcie Aleksandra VI i francuskiego monarchy, zaczyna realizować swój plan: podporządkowania sobie miast Romanii, a w dalszej perspektywie – całej Italii.

Z ust Diamante poznajemy historię życia Cezara, śledząc wszystkie etapy jego imponującej kariery, w tym kulisy wydarzeń, które ją umożliwiły, jak i charakter i nieprzeciętną osobowość Borgii, dzięki którym tyle osiągnął. Cezar jawi się nam jako genialny, utalentowany dowódca, błyskotliwy polityk, surowy, ale sprawiedliwy władca, ale i porywczy, mściwy, zdradziecki, charyzmatyczny człowiek, który nie cofnie się przed niczym, by osiągnąć zamierzony cel. Obserwujemy, jak postępujący syfilis rujnuje nie tylko jego wygląd zewnętrzny, ale przede wszystkim psychikę, zmienia jego osobowość i zachowanie. Towarzyszmy mu, kiedy nad jego głową zbierają się czarne chmury, w drodze ku spektakularnemu upadkowi, zapoczątkowanemu przez śmierć Aleksandra VI.

Za sprawą Diamante autorka ustosunkowuje się do kwestii, które ugruntowały fatalną reputację Il Valentino: zabójstwa brata i szwagra (drugiego męża Lukrecji), kazirodczego związku z siostrą (mało prawdopodobne) i żoną młodszego brata (fakt). Dzięki zabiegowi osadzenia w roli narratora postaci fikcyjnej, pozostającej nieco na uboczu, jednak na tyle blisko rodziny Borgiów, by jej przekaz był w miarę pełny i wiarygodny, poznajemy dokładnie nie tylko samego Cezara, ale i pozostałych członków familii, zwłaszcza Lukrecję i Aleksandra VI. Zurli odczarowuje postać Lukrecji, zdejmuje z niej odium trucicielki, rozpustnicy obcującej nawet z własnym bratem, ukazując inteligentną damę renesansu, kochającą i oddaną córkę, siostrę, żonę i matkę, ofiarę politycznych planów papieskiego ojca. Jeśli chodzi o Rodriga Borgię, to nie da się ukryć faktu, że prowadził rozwiązły tryb życia, utrzymywał kochanki, a swoje dzieci obdarzał przywilejami i bogactwami czerpiąc z watykańskiego skarbca, dzięki którego zasobom realizował również własne polityczne ambicje. Jednak zważywszy na fakt, że jego zachowanie nie wyróżniało się szczególnie na tle renesansowego kleru, nie tyle było powodem ponurej legendy i niesławy, co hiszpańskie pochodzenie papieża, drażniące najmożniejszych przedstawicieli rzymskich rodów.

Szatan z papieskiego rodu bazuje na faktach historycznych, rezygnuje z powtarzania intrygujących, choć nieprawdziwych opinii, teorii, plotek, które przez stulecia narosły wokół członków rodziny. W najmniejszym stopniu nie zaszkodziło to powieści, wręcz przeciwnie: czytelnik otrzymuje książkę nie tylko rzetelną i autentyczną do najdrobniejszych szczegółów, ale – choć opartą na faktach -  fascynującą, działającą na wyobraźnię jak wytwór najbardziej szalonych fantazji, do przeczytania jednym tchem. Postaci bohaterów – niejednoznaczne, pogłębione psychologicznie, intrygujące, prawdziwe, przepełnione gwałtownymi namiętnościami, z krwi i kości, pod pewnymi względami tragiczne, bo spalające się w ogniu własnych ambicji i żądz; w tle – walki o władzę wielkich italskich rodów, międzynarodowa polityka, sojusze, intrygi, zdrady; jeśli dodać do tego sugestywne pióro Arael Zurli i jej nieprzeciętny talent do przekazywania swoich wizji czytelnikowi w absolutnie rewelacyjny sposób, otrzymacie powieść historyczną najwyższych lotów. Gorąco polecam!

Moja ocena: 5/5

Opublikowane na stronie: http://lubimyczytac.pl/ksiazka/182245/szatan-z-papieskiego-rodu-prawdziwe-zycie-cezara-borgii/opinia/13368560#opinia13368560