"Bogini tańca"

Autor: Ewa Stachniak
Tytuł: "Bogini tańca"
Wydawnictwo: Znak Literanova, 2017
Ilość stron: 524
Okładka: twarda

Świat baletu na dobrą sprawę właściwie nie istnieje w kulturze masowej, zaś na palcach jednej dłoni można wyliczyć ikoniczne postaci artystów, którzy zdobyli międzynarodową sławę, zapisując się w zbiorowej świadomości i budząc jednoznaczne skojarzenia z tym specyficznym, hermetycznym środowiskiem. Z całą pewnością do tego grona zaliczyć należy Wacława Niżyńskiego - jednego z najsłynniejszych i najwybitniejszych tancerzy baletowych wszech czasów, awangardowego, wizjonerskiego choreografa, wzór do naśladowania dla kolejnych pokoleń artystów, ten, któremu na scenie udało się osiągnąć doskonałość oraz całkowitą identyfikację z wykonywaną rolą; mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że miał on równie utalentowaną siostrę.

Ewa Stachniak na kartach swojej najnowszej powieści przybliża nam postać i losy Bronisławy Niżyńskiej - wyjątkowo uzdolnionej artystki, która, choć odniosła światowy sukces, na zawsze pozostała w cieniu genialnego brata, ale i kobiety z krwi i kości, przez całe życie balansującej pomiędzy oddaniem sztuce, w której znajdowała spełnienie, a równie wymagającym życiem rodzinnym, byciem żoną i matką, które dawało jej szczęście.

Jak pewnie wiecie, nie potrafię przejść obojętnie obok biograficznych opowieści o nietuzinkowych kobietach, które na przekór wszystkiemu – sztywnym ramom, w jakie wpychało je społeczeństwo, oczekiwaniom otoczenia i najbliższych, ograniczeniom własnego ciała – miały dość odwagi i determinacji, by realizować swoje pasje, spełniać marzenia, dążyć do wyznaczonego celu. Bronisława Niżyńska była jedną z takich kobiet – bo choć przyszła na świat w rodzinie tancerzy i natura nie poskąpiła jej talentu, choć oczekiwano od niej, że pójdzie w ślady rodziców, a obcowanie od najmłodszych lat ze środowiskiem artystów baletowych ukierunkowało jej pragnienia, zrodziło miłość do tańca i wpłynęło na wybór drogi życiowej, to lata ciężkiej pracy nad własnym ciałem, morderczych treningów okupionych bólem, potem, krwią i łzami, w połączeniu z niezłomnym charakterem i wyrazistą sceniczną osobowością, pozwoliły jej wybić się w środowisku , odnieść oszałamiający sukces i zrobić międzynarodową karierę. Ewa Stachniak na kartach powieści ukazuje, jak żmudna, pełna trudów, wyrzeczeń i poświęceń była droga na szczyt Niżyńskiej, jak intrygujące i przedziwne były koleje jej losu, w którym sztuka splatała się z prozą życia.

Otrzymujemy fascynujący portret niezwykłej kobiety i wybitnej artystki, niedościgłej w swej scenicznej doskonałości, a zarazem głęboko ludzkiej w swej determinacji w dążeniu do celu, podnoszącej się po każdym upadku, próbującej pogodzić swą pasję z rolami, jakie narzuciło jej życie: żony, matki, siostry, córki. Stachniak pozwala nam przyjrzeć się relacjom bohaterki z najbliższymi; niezwykłej więzi z genialnym bratem, z którą łączył ją talent i uwielbienie dla sztuki; trudnym, naznaczonym żalem i poczuciem krzywdy stosunkom z ojcem oraz pełnym oddania i miłości z matką; obserwujemy jej skomplikowane życie uczuciowe, na którym piętno odcisnęło odejście ojca, relacje z dziećmi i trudy macierzyństwa, które próbowała pogodzić ze swą życiową pasją. Możemy zagłębić się w środowisko baletowe i poznać jego kulisy, zasady funkcjonowania, a przede wszystkim ogromną rywalizację ambitnych artystów, którzy dla chwili sławy i kariery zdolni są do wszystkiego. 

Poznajemy cenę, jaką płacą tancerze za wspięcie się na szczyt – to nie tylko ból, pot i łzy, ale często zerwane więzi, zniszczone życie osobiste, nadszarpnięta psychika – i zaczynamy rozumieć, jak silny trzeba mieć charakter, jak nieprzeciętną osobowość, by w takich warunkach odnieść sukces. Nie sposób nie podziwiać bohaterki Ewy Stachniak – nawet, jeśli trudno pogodzić się z jej życiowymi wyborami czy priorytetami. Nie sposób nie podziwiać samej autorki za to, jak porywająco nakreśliła realia historyczno – obyczajowe przełomu XIX i XX wieku, ze szczególnym naciskiem na świat ówczesnego baletu i jego najjaśniejsze gwiazdy i w tak intrygująco przygotowane tło wkomponowała eteryczne zjawisko – boginię tańca, niedościgniony sceniczny ideał, wybitną artystkę, a jednocześnie prawdziwą kobietę z krwi i kości, która niejednokrotnie przekonywała się, że najtrudniejsze role trafiają się nie na scenie, a w życiu. 

Moja ocena: 5/5

recenzja napisana dla portalu DużeKa :)