"Czas tajemnic"

Autor: Marcel Pagnol
Tytuł: "Czas tajemnic"
Wydawnictwo: Esprit

Marcel Pagnol dał się poznać szerokiemu gronu czytelników jako autor autobiograficznej powieści Chwała mojego ojca, zamek mojej matki oraz  scenariusza filmowego Żona piekarza. Czas tajemnic stanowi udane dopełnienie cyklu Wspomnienia z dzieciństwa i pod każdym względem dorównuje poprzedniej części.

Tym razem Pagnol pozwala nam towarzyszyć sobie w podróży do ostatniego bodajże beztroskiego lata, które przyniesie wiele znaczących zmian w życiu bohatera.

Wakacje spędzane wśród odurzających aromatów tymianku i lawendy porastających prowansalskie wzgórza tchną niefrasobliwością i swobodą charakterystyczną dla okresu dzieciństwa. To lato jednak różni się od poprzednich; przyjaciel Marcela, Lili, nie może już całymi dniami włóczyć się z nim po okolicy, łapać owadów, zastawiać pułapek na ptaki, bawić się w Indian - musi pomagać swemu ojcu przy żniwach. Marcel początkowo dzielnie mu sekunduje, jednak pewnego dnia poznaje Izabellę - i zakochuje się w niej na zabój. Zaczyna zaniedbywać przyjaciela i rodzeństwo - szczególnie zazdrosny jest Paweł - bez reszty oczarowany nową nieznajomą i jej rodziną: matką o urodzie i manierach szlachcianki oraz ojcem - poetą hołubionym przez swoje damy i niezwykle ceniącym sobie absynt. Marcel żyje z głową w chmurach idealizując wybrankę i jej bliskich nie zwracając uwagi na złośliwe plotki na ich temat krążące po okolicy. Nieuniknione przebudzenie jest jednak bardzo dotkliwe...

Niespokojne lato ma się ku końcowi - Marcel ma wkrótce rozpocząć naukę w liceum. Ambitny ojciec próbuje przygotować go do sprostania nowym wymaganiom, lecz bez szczególnych efektów. Nowa szkolna rzeczywistość oszałamia Marcela, który desperacko stara się w niej odnaleźć; sposób, który wreszcie przychodzi mu do głowy, daje nieoczekiwane i zadziwiające rezultaty...

Czas tajemnic to kolejna odsłona wspomnień Marcela Pagnola; tym razem mamy szansę obserwować chłopca wkraczającego w wiek młodzieńczy, uwikłanego w charakterystyczne dla tego okresu niepokoje, uczucia i rozterki oraz wszelkie związane z tym perturbacje. Granica między tymi dwoma etapami życia jest nakreślona bardzo wyraźnie i konkretnie, co jest zdumiewającym osiągnięciem zważywszy na to, jak trudno po latach zdobyć się na taki dystans i trafność oceny sytuacji, by wskazać jednoznacznie moment przejścia do kolejnego etapu życia. Wiarygodnie, a zarazem swobodnie został przedstawiony kontrast, rozdarcie bohatera pomiędzy beztroską radością magicznego czasu dzieciństwa a pełnymi nieuświadomionego, ledwie wyczuwalnego niepokoju tęsknotami i emocjami okresu dojrzewania.

Pagnol prezentuje nam świat widziany oczami dziecka szykującego się do wejścia w dorosłość - i ponownie zadziwia nas niezwykłą umiejętnością przywoływania wspomnień nacechowanych pełną uroku młodzieńczą wrażliwością, której - jak się wydaje - nigdy nie utracił. Zarazem jednak jego narracja zachwyca pogodną, pełną ciepła ironią oraz rozczulającą nostalgią, jaką daje tylko i wyłącznie dystans lat. Niezwykła prostota leniwego, żartobliwego, gawędziarskiego stylu owocuje pełnymi uroku opisami prowansalskich krajobrazów - tym piękniejszymi, że przepuszczonymi przez filtr wspomnień z dzieciństwa oraz wzruszającymi i zabawnymi perełkami dziecięcej filozofii naznaczonej specyficzną naiwną mądrością dotyczącą postrzegania świata. Niespieszna akcja sprzyjająca delektowaniu się zwyczajną codziennością przenikającą wspomnienia autora sprawia, że nie ma się ochoty choćby na chwilę odkładać lektury, tylko chłonąć ją wszystkimi zmysłami z szerokim uśmiechem na twarzy i nieokreśloną tęsknotą w sercu. Historia wciąga niepostrzeżenie i już po chwili poddajemy się magii świata przywołanego przez Pagnola. Z rozrzewnieniem wędrujemy wraz z nim po wzgórzach porośniętych dzikim tymiankiem, pokładamy się ze śmiechu nad "brutalnie" rozwianym pierwszym młodzieńczym zauroczeniem, pobłażliwie załamujemy ręce nad szkolnymi psotami bohatera, odnajdujemy cząstki własnych wspomnień w dowcipnych epizodach z życia rodzinnego zaobserwowanych wnikliwym dziecięcym okiem.

Czas tajemnic to książka, przy której można odpocząć od wszechobecnego zgiełku codzienności i przenieść się do krainy dzieciństwa - tej wyidealizowanej i tym piękniejszej, że zachowanej we wdzięcznej pamięci. Lektura obowiązkowa dla czytelników, którzy mieli już styczność z twórczością Marcela Pagnola - i tych zachęcać specjalnie nie trzeba; gorąco polecam tym, których ta nadzwyczajna przyjemność ominęła. Jeśli macie ochotę na pogodną, pełną ciepła, humoru i słodkiej nostalgii lekturę - Czas tajemnic będzie pozycją idealną.

Moja ocena: 4/5

Opublikowane na stronie: http://lubimyczytac.pl/ksiazka/122098/czas-tajemnic/opinia/4553589#opinia4553589 

za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Esprit :)